Urtica
komt van het Latijnse urere (branden). Dioica betekent tweehuizig.
Brandnetel (Urtica ) is een plantengeslacht. In België komt de
grote- en de kleine brandnetel (Urtica urens) voor.
Engels:
Stinging
Nettle
Frans:
Grande Ortie
Duits:
Große Brennnessel
Grote brandnetel in het vroege voorjaar |
De
kleine brandnetel is eenjarig en heeft een kleiner blad. De plant
wordt hooguit een halve meter hoog en is helemaal bezet met
brandharen. Bovendien prikt de plant het hele jaar even hevig.
De
plant is eenhuizig; mannelijke en vrouwelijke bloemen komen voor op
dezelfde plant.
Kleine
brandnetel heeft een penwortel en daarom zie je enkel individuele
planten. Dat is een verschil met de grote brandnetel, die
ondergrondse wortelstokken heeft en zo hele oppervlakten kan
bezetten.
Grote brandnetel |
De
grote brandnetel heeft een groter blad, alleen brandharen op de
bovenzijde van het blad en prikt vooral in de lente. In de zomer is
het prikgevoel een stuk minder.
Contact met de
brandharen geeft jeukende en geprikkelde huidirritaties. Deze
brandharen bevatten namelijk stoffen als histamine en diverse zuren.
Brandnetel is een echte stikstof indicator.
Waar veel brandnetel groeit, zit er ook veel stikstof in de bodem...
Brandnetel: beschrijving
Grote
brandnetel heeft een sterke vierkante stengel die tot 2 m hoog kan
worden. De gezaagde bladeren zijn eirond tot driehoekig langwerpig
en lijken sterk op de bladeren van de dovenetels.
Grote brandnetel is
een tweehuizige plantensoort, dat wil zeggen dat er afzonderlijke
mannelijke en vrouwelijke planten zijn. Meestal vind je grote groepen
van planten met bloemen van hetzelfde geslacht bij elkaar. Dat komt
doordat ze onderling vanuit wortelstokken zijn ontstaan en dus
eigenlijk één plant vormen.
Brandnetel is een windbestuiver.
Bloemen van grote brandnetel |
Grote brandnetel is een belangrijke voedingsbron voor allerlei rupsen van vlinders, die hun eieren op deze plantensoort afzetten.
Brandnetel: culinair
Alle
onderdelen van de plant zijn eetbaar, maar je moet wel opletten waar
en wanneer je plukt. Jonge blaadjes kan je als salade eten, andere
blaadjes verwerk je in een soep of puree. Op het internet kan je
talloze gerechten vinden om brandnetel in te verwerken. Het is zonder enige twijfel
een van de meest populaire wilde planten in de keuken.
Je kan
ook de zaden (gedroogd of geroosterd) gebruiken als een kruid.
Brandnetel |
Zelfs de dieren kennen de weldadige werking van brandnetels. Paarden, koeien en geiten zijn er dol op.
Brandnetel in de kruidengeneeskunde
Er worden zoveel
toepassingen aan brandnetel toegeschreven, dat het een bijna hopeloze
taak is om ze allemaal op te noemen. Het internet staat er vol
van...
De
heilzame werking van brandnetelthee is algemeen bekend:
slijmoplossend, ontgiftend, urinedrijvend en bloedzuiverend.
Brandnetel is bacteriedodend en daarom heel geschikt bij
infectieziekten. Verder zou het ook nuttig zijn bij hooikoorts.
De plant werd vroeger ook gebruikt tegen scheurbuik en als middel
tegen verkoudheden. Scheurbuik is het gevolg van langdurig
vitamine-C tekort. Vroeger kwam dat vaak voor tijdens lange
zeereizen.
Brandnetel: andere toepassingen
De lange, taaie
vezels van de grote brandnetel zijn perfect als grondstof voor
textiel. Brandnetel kan op dezelfde manier als vlas tot touw of stof
worden verwerkt. De stof van brandnetels wordt neteldoek genoemd.
Van gedroogde brandnetelstengels kun je mooi gevlochten touw
maken.
Brandnetel wordt ook gebruikt in haarproducten. Brandnetel
bevat vitaminen en mineralen die je haar voeden en sterk maken.
Verder zou het helpen tegen roos en haaruitval. Bovendien zou het de
haargroei stimuleren.
Als je brandnetel droogt en vervolgens vermaalt, kan
je het gebruiken als kleurstof
voor textiel en papier, maar ook om voedsel mee te kleuren (soep,
smoothie, yoghurt of pannenkoeken).
Geprikt door brandnetels?
Hondsdraf, weegbree en klimop zijn plantjes die
het ergste leed kunnen stillen. Ze groeien vaak in de buurt van
brandnetels. Kneus een blaadje en leg dat op de zere plek. Vaak
verzacht dit direct.
Bronnen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandnetel
https://gezondnu.nl/voeding/zo-gezond-is-brandnetel/
https://dailygreenspiration.nl/brandnetel/
https://www.hunebednieuwscafe.nl/2016/08/brandnetel-van-prehistorie-tot-nu/
https://www.floravannederland.nl/planten/grote_brandnetel
https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/search/label/Brandnetel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten