dinsdag 26 september 2023

 Nieuwe website

Omdat deze blog een aantal beperkingen heeft heb ik een nieuwe website online gezet. 

Daarom zullen op deze blog geen nieuwe artikelen meer worden geplaatst.  Je kan hiervoor wel terecht op de nieuwe website:

http://www.wildenatuurinmechelen.be/

Artikelen van deze blog zullen in de loop van de komende maanden worden hernomen op de nieuwe site.  Tot zover blijft deze blog nog bestaan.

Nic

woensdag 20 september 2023

Heggenduizendknoop (Fallopia dumetorum)

Heggenduizendknoop behoort tot de duizendknoopfamilie (Polygonacea).

Engels: Copse Bindweed
Frans: Renouée des haies
Duits: Winden-Knöterich

Heggenduizendknoop: beschrijving

Deze eenjarige, inheemse plant is een vrij onopvallende klimplant die in de nazomer bloeit..


Heggenduizendknoop


Hij klimt omhoog tegen andere planten, struiken, rasters of hekken. De stengels kunnen meters lang worden en zo, als een deken over de andere vegetatie heen liggen.
De plant is te vinden op droge, voedselrijke grond, aan bosranden, in struikgewas, in ruigtes.

Duizendknopen zijn te herkennen aan de tuitjes op de stengel bij iedere knoop, waardoor de knopen extra geaccentueerd worden.

De bladeren hebben een lange bladsteel, ze zijn driehoekig van vorm, hebben een spitse top en een afgeronde pijlvormige voet.


Opgelet: Heggenduizendknoop groeit vaak samen met andere klimplanten zoals wingerd.  In dat kluwen van bladeren is het blad van heggenduizendknoop niet altijd goed te herkennen.  Let goed op de vorm van het blad om de soort te determineren.


Bladeren van heggenduizendknoop
Bladeren van heggenduizendknoop


De bloemen zijn onopvallend wit tot iets rossig. Ze groeien in een tros. De bloemdekslippen omsluiten een driehoekig zwart zaadje (nootje) dat aan een klein beukennootje doet denken.


Vruchtjes van heggenduizendknoop
Vruchtjes van heggenduizendknoop

Heggenduizendknoop lijkt sterk op Zwaluwtong, een duizendknoop die veel in de duinen voorkomt. De bloemsteel van de Heggenduizendknoop is 5-8 mm lang, die van de Zwaluwtong 1-3 mm. Verder is de bloemsteel geleed. Bij Heggenduizendknoop zit de geleding dicht bij de aanhechting met de steel, bij de zwaluwtong zit de geleding boven het midden, dus dicht bij de vrucht.


Bronnen:

https://www.floravannederland.nl/planten/heggenduizendknoop
https://nl.wikipedia.org/wiki/Heggenduizendknoop
https://wilde-planten.nl/heggenduizendknoop.htm
https://www.yavannah.nl/detailpagina.php?groep=wilde_planten&soortnaam=heggenduizendknoop&lat=Fallopia%20dumetorum&soortid=666&catid=13&s=1

 

zondag 17 september 2023

Fotosafari in Brugge

Donderdag 14 september 2023 had ik in Brugge afgesproken met Marc Willems voor een "photoshoot" in de bossen ten zuiden van Brugge.  Marc heeft al jarenlang een blog over de wilde natuur in Brugge en het is mede dankzij zijn hulp, kennis en jarenlange ervaring dat ik met een gelijkaardig avontuur ben begonnen in Mechelen.  

Op de blog van Marc Willems kan je een uitvoerig verslag lezen van die dag met, uiteraard, heel wat foto's.

https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/2023/09/photoshoot.html

Hieronder enkele foto's om alvast in de sfeer te komen.

domein Tudor
 

Dagpauwoog  

Gele aardappelbovist

Dubbelloof

Kattenstaartamarant


zaterdag 16 september 2023

Hop (Humulus lupulus)

Engels: Hop
Frans: Houblon
Duits: Hopfen

Hop is een overblijvende plant uit de Hennepfamilie (Cannabaceae).


Hop
Hopplant voor de fietstunnel onder de spoorweg (Zandpoortvest)
 

Hop: beschrijving

Hop is een kruidachtige slingerplant die over andere struiken en bomen in bossen groeit, maar inmiddels ook muren in een stedelijke omgeving weet te koloniseren. Het is een licht minnende soort. We herkennen hop vooral aan de hopbellen.

De jonge scheuten van hop verschijnen in het vroege voorjaar. Ze slingeren zich om elkaar heen, of ze zoeken steun bij andere struiken en bomen in de buurt om zo omhoog te klimmen. Een hopplant kan gemakkelijk 4 à 5 meter hoog kruipen.

De lang gesteelde bladeren zijn handvormig.

Bladeren van hop
Bladeren van hop


De bloei loopt van juli t/m september. Er zijn mannelijke en vrouwelijke planten. Bij de mannelijke hopplant zie je tijdens de bloei op elke steel slechts één bloem, bij de vrouwelijke bloeiwijzen staan aan het eind van de pluimstelen aartjes met meer bloemen.

Vrouwelijke hopplant in bloei
Vrouwelijke hopplant in bloei

Hieruit ontwikkelen zich de karakteristieke eivormige vruchtkegels, die we kennen als hopbellen. In augustus/september zie je ze aan de vrouwelijke plant hangen.

Hopbellen
Hopbellen

 

Hop: culinair

Hopbellen worden als conserveermiddel en als smaakmaker gebruikt bij het brouwen van bier. Hopbellen werden al sinds de 9de eeuw gebruikt om bier te kruiden. Bij het kweken zijn mannelijke planten niet gewenst, want men wil niet dat er zaden worden gevormd. Het zaad benadeelt namelijk de smaak.
De blaadjes en jonge scheuten zijn eetbaar. Hopscheuten zijn zelfs erg populair en staan bekend als een culinaire sensatie. Ze worden gegeten als asperges en zijn erg prijzig omdat het plukken een arbeidsintensieve klus is. Van de hopbellen kan je ook thee maken.

Hop in de kruidengeneeskunde

De bittere geurstof uit de klieren van hopbellen is een kalmerend en maagversterkend geneesmiddel. De stoffen in de plant die op hennep lijken verklaren dit. Ze werden vaak in een kussensloop gestopt tegen slaapproblemen.

Bronnen:

https://www.ecopedia.be/planten/hop
https://www.floravannederland.nl/planten/hop/
https://wilde-planten.nl/hop.htm
https://www.stadsplanten.nl/2020/03/hop/

 

dinsdag 12 september 2023

Alsemambrosia

Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia)

Alsemambrosia is een eenjarige plant, die behoort tot de composietenfamilie (Compositae).

Engels: Annual Ragweed
Frans: Ambroisie annuelle
Duits: Hohe Ambrosie

De plant komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en is vermoedelijk door de import van kippen- en vogelvoer hier geraakt. Ambrosia is het Griekse woord voor 'voedsel voor de goden', waardoor ze eeuwig leefden. 


Alsemambrosia
Alsemambrosia

Het stuifmeel van de plant kan een hooikoortsreactie geven. Om die reden wordt de plant in veel landen actief bestreden. Het aanraken van de bloemen kan huidirritaties geven. 

Ik vond de plant langs de fietsostrade richting Zemst.


Alsemambrosia: beschrijving

De plant groeit op landbouwgrond, braakliggende terreinen, verhardingen en wegkanten.

Bladeren van Alsemambrosia
Bladeren van Alsemambrosia
 

De plant wordt 20–100 cm hoog. De bladeren zijn meestal dubbelgeveerd.

 

Stengel van Alsemambrosia
Stengel van Alsemambrosia


Alsemambrosia bloeit in september en oktober. De plant heeft een aarvormige bloeiwijze met mannelijk bloemetjes. De vrouwelijke bloemetjes zitten in de oksels van bladeren en hebben lange stempels.

Boven de mannelijke bloemetjes, onderaan de vrouwelijke.

De mannelijke bloemen produceren grote hoeveelheden pollen die naar beneden vallen en met enig geluk de vrouwelijke bloemen lagerop bevruchten.

De vruchtbeginsels bestaan uit eivormige nootjes van zo'n 2-3 mm die aan de bovenzijde een kroontje hebben van tanden. Met die tanden kunnen ze in de vacht van dieren blijven hangen en zodanig worden verspreid. Het zaad blijft lang kiemkrachtig.

De plant is niet eetbaar.

Alsemambrosia in de kruidengeneeskunde

De plant werd gebruikt bij vrouwenziektes. Hij werd ook gebruikt
als antisepticum, braakmiddel en koortsverdrijvend middel.

Opgelet:

Mensen die gevoelig zijn voor allergieën en astma kunnen beter uit de buurt van deze plant blijven. Je zet hem best ook niet in je eigen tuin.

Bronnen:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Alsemambrosia
https://www.ecopedia.be/planten/alsemambrosia
https://www.floravannederland.nl/planten/alsemambrosia
https://www.wilde-planten.nl/alsemambrosia.htm

 

zondag 10 september 2023

Moesdistel (Cirsium oleraceum)

Cirsium is afgeleid van het Grieks kirsion (een soort distel). Oleraceum betekent als groente gebruikt of in moestuinen groeiend.

Engels: Cabbage Thistle
Frans: Cirse maraîcher
Duits: Kohldistel

Moesdistel is een inheemse, overblijvende plant. In Mechelen vind je de plant onder meer langs de Dijle richting Muizen. 

Moesdistel
Moesdistel


Moesdistel hoort bij de Composietenfamilie (Asteraceae)

Moesdistel: beschrijving

Moesdistel heeft een voorkeur voor zonnige of licht beschaduwde plaatsen op vochtige, voedselrijke en meestal kalkhoudende grond. De plant kan tot 150 cm hoog worden.

De dikke stengels zijn hol en gegroefd. De bleekgroene bladen staan wijd uit. De wortelbladen kunnen tot meer dan een halve meter lang worden. Ze zijn langwerpig en naar de voet geleidelijk versmald.

Blad van Moesdistel
Blad van Moesdistel

De stengelbladen zijn eirond, naar de voet versmald en dan weer verbreed tot een stengelomvattende voet. De bladrand is dubbel getand.

Stengelomvattend blad van moesdistel
Stengelomvattend blad van moesdistel

De bloemen groeien met twee tot zes dicht bij elkaar aan de stengeltop. De lichtgele tot geelachtig witte hoofdjes zijn 2½-4 cm.

Bloem van moesdistel
Bloem van moesdistel

De hoofdbloei loopt van juni t/m september.

Moesdistel: culinair

De bladeren hebben een koolachtige smaak. Jong kunnen ze rauw in salades verwerkt worden. Gehakte bladeren en de geschilde stelen kunnen in soepen en sauzen gebruikt worden. Ook de wortels kunnen gegeten worden.  Ze kunnen zowel geraspt in salades als gekookt gegeten worden.

De bloemen kunnen net als artisjokken gekookt gegeten worden.

Moesdistel in de kruidengeneeskunde

De thee van de wortels werd vroeger medicinaal gedronken bij reuma. De thee is ook als tonicum gebruikt bij suikerziekte.

Bronnen:

https://wilde-planten.nl/moesdistel.htm
http://www.natuur-keuken.nl/eten/moesdistel-een-zeer-gebruiksvriendelijk-wilde-groente/

maandag 4 september 2023

Marjoleinbekje (Chaenorhinum origanifolium)

Marjoleinbekje komt uit het geslacht Chaenorhinum (Kierleeuwenbek).
Chaenorhinum betekent “open snuit”. Origanifolium betekent dat het blad lijkt op dat van Marjolein. De plant komt oorspronkelijk uit het westelijk Middellandse -Zeegebied. Het betreft hier een vrij zeldzame, overblijvende, soms tweejarige plant.


Marjoleinbekje
Marjoleinbekje

Ik trof deze plant aan in de 11 novemberstraat.

Engels: Malling Toadflax
Frans: Linaire à feuilles d'origan
Duits: Zwerglöwenmäulchen

Marjoleinbekje: beschrijving

De plant groeit op zonnige en warme plaatsen zoals oude kalkrijke muren, tussen straatstenen, kalkrotsen en puinhellingen.

Marjoleinbekje langs de straatkant
Marjoleinbekje langs de straatkant

De liggende tot opstijgende stengels zijn meestal vertakt en bezet met klierachtige haren. De plant wordt 5-30 cm hoog. De onderste bladen zijn elliptisch, de andere zijn lancetvormig. De bladeren worden tot 2,2 cm lang.
Marjoleinbekje bloeit van juni t/m november.

Marjoleinbekje in bloei
Marjoleinbekje in bloei

De bloemen zijn tweeslachtig en blauwachtig paars van kleur. De bovenste lip van de bloem is tweelobbig en de onderste drielobbig. Er zijn vier meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel.
Na de bloei vormt zich een bolvormige doosvrucht.

Toepassingen:

De plant wordt vaak aangeplant in rotstuinen en als muurbegroeiing.

Bronnen:

https://wilde-planten.nl/marjoleinbekje.htm
https://www.stadsplanten.nl/2023/04/een-plant-met-een-lekker-bekkie/